چمران: فرونشست زمین، پیامد کاهش منابع آبی است
چمران: فرونشست زمین، پیامد کاهش منابع آبی است –
یزد – ایرنا – رئیس شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به بحران کم‌آبی و اثرات آن بر منابع زیرزمینی گفت: افزایش فرونشست زمین به‌طور مستقیم از کاهش منابع آبی است، در پی برداشت‌های بی‌رویه از آبهای زیرزمینی و کمبود بارش‌ها، سطح آبهای زیرزمینی کاهش یافته و این امر باعث فرو نشست زمین در بسیاری از مناطق کشور شده است.
به گزارش ایرنا ” مهدی چمران ” روز چهارشنبه در کمیسیون تخصصی سلامت ،محیط زیست و خدمات شهری هفتاد و پنجمین اجلاسیه روسای شوراهای اسلامی کلان شهرها و مراکز استان‌های کشور در یزد افزود: با توجه به شرایط بحرانی آب، باید از هر قطره‌ای که در اختیار داریم به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم؛ برخی مناطق کشور با پدیده فرونشست زمین مواجه شده‌اند که نشانه‌ای از کمبود شدید منابع آب زیرزمینی است، این پدیده در تهران نیز مشاهده می‌شود؛ در برخی نقاط بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر فرونشست ثبت شده و حتی در یک محله ناگزیر به تخلیه ساکنان شده‌ایم. وی اظهار کرد: طی پنج دهه گذشته، برداشت مداوم از منابع زیرزمینی و کاهش بارندگی، موجب افت شدید سطح آب زیرزمینی شده که بحران را تشدید کرده است. چمران با تأکید بر ضرورت مدیریت صحیح منابع آبی در شرایط بحران کم‌آبی کشور افزود: آب یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی است که در این وضعیت باید به‌صورت بهینه و حساب‌شده مصرف شود. وی تصریح کرد: امروزه شهرهای بزرگ، به دلیل توسعه زیرساخت‌ها و افزایش ساخت‌وساز، با مشکلات جدی در زمینه نفوذ آب باران به زمین روبرو هستند، اکثر پشت‌بام‌ها و خیابان‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که امکان نفوذ آب به زمین را از بین برده‌اند و این مسأله منجر به هدررفت آبهای سطحی شده است. چمران ادامه داد: در گذشته، زمین‌های کشاورزی و حتی خیابان‌ها آب باران را به‌طور طبیعی جذب می‌کردند، اما اکنون بیشتر آبهای سطحی مستقیماً وارد سیستم فاضلاب می‌شوند، این روند نه‌تنها منجر به اتلاف منابع آبی می‌شود، بلکه هزینه‌های سنگینی برای تصفیه فاضلاب به کشور تحمیل می‌کند، در حالی‌که این آب تصفیه‌شده تنها برای آبیاری فضای سبز مناسب است. وی با اشاره به ضرورت استفاده از راهکارهای نوین برای مدیریت روان‌آب‌ها تصریح کرد: یکی از پیشنهادهای مؤثر، به‌کارگیری بتن‌های متخلخل (یا اسفنجی) است که امکان نفوذ آب باران به زمین را فراهم می‌کند، این روش می‌تواند به‌طور مؤثری از هدررفت آب جلوگیری کرده و به ذخیره‌سازی منابع آب زیرزمینی کمک کند. رئیس شورای اسلامی شهر تهران همچنین بر ضرورت اصلاح روش‌های سنتی آبیاری در کشاورزی تأکید کرد و گفت: بسیاری از کشاورزان همچنان از شیوه‌های غرقابی استفاده می‌کنند که موجب اتلاف بخش عظیمی از آب می‌شود. جایگزینی این روش با سیستم‌های نوین مانند آبیاری قطره‌ای ضروری است. وی ادامه داد: با توجه به شرایط بحرانی آب، باید از هر قطره‌ای که در اختیار داریم به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم. برخی مناطق کشور با پدیده فرونشست زمین مواجه شده‌اند که نشانه‌ای از کمبود شدید منابع آب زیرزمینی است، این پدیده در تهران نیز مشاهده می‌شود؛ در برخی نقاط بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر فرونشست ثبت شده و حتی در یک محله ناگزیر به تخلیه ساکنان شده‌ایم. چمران افزود: طی پنج دهه گذشته، برداشت مداوم از منابع زیرزمینی و کاهش بارندگی، موجب افت شدید سطح آب زیرزمینی شده که بحران را تشدید کرده است. وی با اشاره به سهم بالای کشاورزی از مصرف آب کشور توضیح داد: مصرف آب شرب در شهرهای ایران تنها هشت درصد کل مصرف آب کشور را شامل می‌شود، در حالی‌که حدود ۹۰ درصد منابع آبی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. از این میزان، حدود ۶۰ درصد به شیوه غرقابی انجام می‌شود. اگر بتوان این عدد را به ۳۰ درصد کاهش داد، آب آشامیدنی مورد نیاز شهرها به‌طور کامل تأمین خواهد شد. چمران گفت: به‌جای روش‌های پرمصرف سنتی، باید از سامانه‌های آبیاری نوین و دقیق مانند آبیاری قطره‌ای یا روش‌های ذخیره‌سازی آب در زیر خاک استفاده کنیم تا راندمان مصرف افزایش یابد. وی تأکید کرد: گرچه صرفه‌جویی در مصرف آب امری ضروری است، اما مهم‌تر از آن، مدیریت هوشمندانه منابع و اصلاح شیوه‌های آبیاری است. در شرایط فعلی، مشارکت همگانی و همکاری تمام دستگاه‌ها برای استفاده بهینه از منابع آب کشور، یک ضرورت است. تنها با رویکردی علمی و عملیاتی می‌توان بر بحران کم‌آبی فائق آمد. رئیس کمیسیون محیط زیست، سلامت و خدمات شهری کلان‌شهرهای کشور هم با اشاره به اهمیت تصمیمات اتخاذ شده در این کمیسیون، افزود: خوشبختانه بسیاری از پیشنهادات مطرح شده، اکنون در حال بررسی توسط دولت است و به‌طور حتم منافع این تصمیمات به‌طور گسترده در سطح کشور تاثیرگذار خواهد بود. محمد عسکری به دستور کار این نشست اشاره کرد و گفت: یکی از دغدغه‌های اصلی این نشست، بررسی وضعیت منابع آب زیرزمینی و لزوم اقدامات محافظتی در این حوزه است و کشور ما یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آب است و مدیریت صحیح آن، امری ضروری است. باید با توجه به بحران کم‌آبی، روش‌های نوین در مصرف آب به‌ویژه در بخش‌های کشاورزی و شهری اتخاذ شود. در ادامه، فاطمه زارع و فخرالسادات خامسی، ۲ عضو شورای اسلامی شهر یزد هم بر لزوم تدوین و تصویب آیین‌نامه‌ای برای صیانت از منابع آب زیرزمینی تأکید کردند و خواستار همکاری بیشتر سازمان‌های مردم‌نهاد در این زمینه شدند. استفاده از تکنولوژی برای کاهش هدررفت آب معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری یزد هم به ضرورت استفاده از هوش مصنوعی برای ارتقای بهره‌وری در مدیریت مصرف آب اشاره کرد و گفت: اکنون از هوش مصنوعی برای شناسایی برداشت‌های غیرمجاز از شبکه آب شرب استفاده می‌شود و می‌توان این تکنولوژی را برای کاهش هدررفت آب در بخش کشاورزی نیز به‌کار گرفت. “حمیدرضا رحیمدل “همچنین به استفاده از آب خاکستری برای آبیاری فضای سبز اشاره کرد و افزود: اکنون ۶۰ درصد از ۹۸۰ هکتار فضای سبز یزد با روش‌های نوین آبیاری می‌شود با این حال، همچنان مشکل کمبود آب در این بخش وجود دارد و باید تلاش کنیم که از منابع دیگر مثل آب خاکستری استفاده کنیم. همچنین یکی از کارشناسان برجسته در حوزه آب در استان هم ضمن ارائه توضیحاتی درباره وضعیت مصرف آب در استان یزد، به لزوم بهبود روش‌های آبیاری در فضای سبز اشاره کرد و گفت:در حال حاضر، مصرف آب در یزد سه مترمکعب در ثانیه است که نیمی از آن از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود و بخشی دیگر از منابع انتقالی. این در حالی است که چهار درصد از این میزان مصرف به فضای سبز اختصاص دارد. “محمد حسین اسماعیلی” با بیان این که تبخیر بالای آب در یزد یکی از چالش‌های بزرگ است، پیشنهاد کرد: «استفاده از سیستم آبیاری زیرسطحی می‌تواند به‌طور مؤثری از هدررفت آب جلوگیری کند. اجلاسیه مجمع مشورتی روسای شوراهای اسلامی کلانشهرها و مراکز استانها از امروز در شهر میراث جهانی یزد آغاز شده و ۲ روز ادامه دارد که در ذیل این اجلاسیه چهار کمیسیون تخصصی در موضوعات مختلف شهری برگزار شده است. در کمیسیون تخصصی سلامت ،محیط زیست و خدمات شهری در موضوعات بررسی وضعیت ذخیره‌گاههای آبهای زیر زمینی و اقدامات محافظتی ، مدیریت مصرف آب و جلوگیری از هدر رفت در فضای شهری و روش های نوین آبیاری و افزایش بهره وری بحث و تبادل نظر شد.
