پنل هشتمین رویداد UXShiraz: نقش طراحی تجربه کاربری در موفقیت کسب‌وکارها

به گزارش زومیت روز دوم هشتمین رویداد UXShiraz در سال ۱۴۰۳ با برگزاری پنلی تخصصی به گردانندگی حدیث خسروی برگزار شد. این پنل با حضور سه مدیر برجسته از کسب‌وکارهای دیجیتال ایران، نیما نامداری (مدیرعامل کارنامه)، شهریار ازهاریان‌فر (مدیرعامل آمیرزا) و بابک سهرابی (مدیرعامل جاجیگا)، به بررسی نقش طراحی تجربه کاربری (UX) در موفقیت کسب‌وکارها و چالش‌های مرتبط با آن پرداخت. هر یک از سخنرانان از زاویه‌ای متفاوت به اهمیت طراحی، تأثیر آن بر عملکرد کسب‌وکار و پیچیدگی‌های پیاده‌سازی آن در سازمان‌ها نگریستند.

نیما نامداری بحث خود را با پرسشی کلیدی آغاز کرد: چرا در برخی سازمان‌ها طراحی تجربه کاربری چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد؟ او با اشاره به تجربه پلتفرم دیوار، که پیش‌تر در آن فعالیت داشته، گفت: «دیوار یک کسب‌وکار موفق است، اما گمان نمی‌کنم عامل اصلی موفقیت آن طراحی تجربه کاربری (UX) باشد.» نامداری افزود که دیوار در مقایسه با همتای آمریکایی خود، تجربه کاربری خارق‌العاده‌ای ندارد، اما این موضوع باعث از دست دادن سهم بازار یا مهاجرت کاربران به رقبا نشده است. او تأکید کرد: «شواهد نشان می‌دهد که لزوماً تجربه کاربری برای موفقیت یک کسب‌وکار حیاتی نیست.»

با این حال، نامداری معتقد است که طراحی تجربه کاربری زمانی اهمیت پیدا می‌کند که به مزیت رقابتی (Competitive Advantage) منجر شود. او مثالی از تجربه دیوار آورد: «ما تیمی برای رصد آگهی‌ها و بلاک کردن آگهی‌گذاران متخلف تشکیل دادیم، اما این اقدام نه‌تنها کلاهبرداری را کاهش نداد، بلکه باعث نارضایتی کاربران شد.» این تجربه نشان داد که تصمیم‌های طراحی بدون درک عمیق از نیازهای کاربران می‌توانند نتیجه معکوس داشته باشند.

نامداری به اهمیت گسترش درک تجربه مشتری (Customer Experience) اشاره کرد و گفت: «موفقیت یک کسب‌وکار نباید صرفاً با معیارهای مالی مانند درآمد یا سهم بازار سنجیده شود. رقبا می‌توانند با ارائه تجربه کاربری بهتر، بخشی از بازار را تصاحب کنند.» او به نمونه‌ای اشاره کرد که در آن پلتفرم‌های استخدامی با ارائه تجربه کاربری بهتر، توانستند بازار این حوزه را از دیوار بگیرند.

او همچنین به چالش‌های پیاده‌سازی طراحی در کسب‌وکارها پرداخت: «در فرآیند طراحی، داده‌های زیادی جمع‌آوری می‌شود و تیم طراحی آن‌ها را به الگویی تبدیل می‌کند که به طرح نهایی می‌رسد. اما در مرحله اجرا، چالش‌های متعددی از مسائل حقوقی تا زیرساختی پیش می‌آید.» نامداری تأکید کرد که موفقیت طراحی به توانایی غلبه بر این چالش‌ها بستگی دارد.

شهریار ازهاریان‌فر، مدیرعامل آمیرزا، با اشاره به موفقیت این بازی موبایلی که بیش از ۴۳ میلیون نصب دارد، به ویژگی‌های خاص جامعه کاربران آن پرداخت. او گفت: «جامعه آماری آمیرزا عمدتاً افراد بالای ۴۰ سال هستند و بازخوردهای آن‌ها گاهی باورنکردنی است. برای مثال، کاربری پس از ۴۰۰ ساعت بازی هنوز دکمه‌های ساده‌ و کاربردی را پیدا نکرده بود.» به باور او این موضوع نشان‌دهنده پیچیدگی رفتار کاربران و اهمیت طراحی متناسب با نیازهای آن‌هاست.

ازهاریان‌فر به نقل‌قولی از برایان بلفو اشاره کرد: «طراحی، بازاریابی جدید است (Design is the New Marketing).» او معتقد است که کاربردپذیری (Usability) باید در خدمت بهبود تجربه کاربر باشد، اما فرمول واحدی برای طراحی در همه کسب‌وکارها وجود ندارد. او مثالی جالب آورد: «در یکی از گیم‌های موبایلی دنیا دو دکمه سبز یکسان قرار دادیم، اما یکی بیشتر فروش داشت. دلیلش این بود که یکی از دکمه‌ها با تأخیر عمل می‌کرد و کاربران این تأخیر را نشانه‌ای از یک فرآیند رسمی و پیچیده می‌دانستند.» این مثال نشان‌دهنده پیچیدگی رفتار کاربران و تأثیر عوامل غیرمنتظره در طراحی است.

او توضیح داد که آمیرزا برای طراحی خود از استانداردهای جهانی استفاده می‌کند و تست‌های اولیه را روی افراد ۶۰ تا ۷۰ ساله انجام می‌دهد، زیرا این گروه سنی بخش عمده کاربران بازی را تشکیل می‌دهند. ازهاریان‌فر تأکید کرد: «طراحی باید در خدمت کسب‌وکار باشد و کسب‌وکار نیز باید از طراحی پشتیبانی کند.» او افزود که در صنعت بازی‌های ویدیویی، سرعت تغییرات بالاست، اما تأثیر این تغییرات معمولاً در بلندمدت مشخص می‌شود، نه کوتاه‌مدت.

بابک سهرابی، مدیرعامل جاجیگا، دیدگاهی کل‌نگر به طراحی ارائه داد و گفت: «اگر طراحی را تنها به ظاهر وب‌سایت یا محل قرارگیری آیکون‌ها تقلیل دهیم، شاید چندان مهم به نظر نیاید. اما طراحی فراتر از این‌هاست و نقشی بیش از آنچه یک طراح محصول (Product Designer) انجام می‌دهد، ایفا می‌کند.»

سهرابی به تجربه جاجیگا در تعامل با میزبانان اقامتگاه‌ها اشاره کرد: «در گفت‌وگو با میزبانان، متوجه شدیم که بسیاری از تصمیم‌هایی که فکر می‌کردیم درست هستند، بازخوردهای متفاوتی دریافت می‌کنند.» او توضیح داد که جاجیگا پس از سال‌ها تجربه به نقطه‌ای رسیده که تصمیم‌گیری‌ها ترکیبی از تحلیل داده‌ها و درک شهودی (Intuitive Understanding) است. سحرابی افزود: «گاهی داده‌ها تعیین‌کننده‌اند، اما گاهی همه‌چیز به درک شهودی از نیازهای کاربران برمی‌گردد.»

او تأکید کرد که طراحی تجربه کاربری باید به‌گونه‌ای باشد که نه‌تنها نیازهای کاربران را برآورده کند، بلکه به بهبود فرآیندهای کسب‌وکار و ایجاد ارزش برای همه ذی‌نفعان کمک کند. سحرابی معتقد است که طراحی موفق، فراتر از جنبه‌های بصری، به هماهنگی میان اهداف کسب‌وکار و تجربه کاربران بستگی دارد.

پنل روز دوم هشتمین رویداد UXShiraz با حضور نیما نامداری، شهریار ازهاریان‌فر و بابک سحرابی، به بررسی نقش طراحی تجربه کاربری در موفقیت کسب‌وکارها پرداخت. نامداری بر اهمیت طراحی به‌عنوان مزیت رقابتی و چالش‌های پیاده‌سازی آن تأکید کرد. ازهاریان‌فر با مثال‌هایی از آمیرزا نشان داد که طراحی باید متناسب با رفتار کاربران و در خدمت کسب‌وکار باشد. سحرابی نیز طراحی را فراتر از جنبه‌های بصری دانست و بر ترکیب داده‌محوری و درک شهودی در تصمیم‌گیری‌ها تأکید کرد. این پنل نشان داد که طراحی تجربه کاربری، اگرچه در همه کسب‌وکارها به یک اندازه حیاتی نیست، می‌تواند با ایجاد ارزش و هماهنگی با اهداف سازمان، به موفقیت پایدار منجر شود.